Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός: Η προϊστορία και η στατιστική των τελικών «αιωνίων»

Έφτασε η ώρα των μεγάλων τελικών! Μετά από σχεδόν οκτώ μήνες πλούσιας αγωνιστικής δράσης στα ελληνικά παρκέ, Παναθηναϊκός AKTOR και Ολυμπιακός, διασταυρώνουν τα ξίφη τους στους τελικούς της Stoiximan GBL με έπαθλο την κατάκτηση του πρωταθλήματος.

Μετά και την αποτυχία στο Final Four της Ευρωλίγκας πριν από μερικές ημέρες, εκεί όπου οι «ερυθρόλευκοι» επικράτησαν των «πράσινων» στον… τελικό της παρηγοριάς και της τρίτης θέσης του θεσμού, το φετινό πρωτάθλημα αποκτά βαρύνουσα σημασία για τους δύο «αιώνιους».

Πράγματι, είναι… κοινό μυστικό πως και οι δύο ομάδες είχαν θέσει ως πρωταρχικό στόχο στην τρέχουσα σεζόν την κατάκτηση της Ευρωλίγκας. Το σύνολο του Εργκίν Αταμάν στόχευε στον back-to-back τίτλο, ενώ, εκείνο του Γιώργου Μπαρτζώκα στην πρώτη κούπα μετά από δώδεκα χρόνια, αλλά και έπειτα από τέσσερις διαδοχικές παρουσίες σε Final Four.

Αμφότεροι παρουσιάστηκαν κατώτεροι των προσδοκιών που οι ίδιοι είχαν «χτίσει» καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς στο παρκέ της «Etihad Arena», φεύγοντας, μοιραία, με… άδεια χέρια και με πίκρα και στεναχώρια στις αποσκευές τους από το Άμπου Ντάμπι.

Στις ημέρες που μεσολάβησαν από τη μεγάλη ευρωπαϊκή γιορτή του μπάσκετ, μέχρι την έναρξη των τελικών του ελληνικού πρωταθλήματος, Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός κλήθηκαν να μαζέψουν τα «κομμάτια» τους, ώστε να «αφυπνιστούν», αλλά και να ανασυγκροτηθούν, για να δώσουν τις «τιτανομαχίες» τους στα παρκέ του ΟΑΚΑ και του ΣΕΦ, με στόχο την κατάκτηση του βαρύτιμου τροπαίου. Μια επιτυχία, που όποιος τη γευτεί, θα κλείσει με θετικό πρόσημο τη σεζόν, αφήνοντας παράλληλα το αντίπαλο δέος στην… εσωστρέφεια.

Στις εν… Ελλάδι υποχρεώσεις τους, οι «πράσινοι» ήταν εκείνοι που έκοψαν πρώτοι το νήμα της regular season με το απόλυτο των νικών σε 22 αγωνιστικές. Στα playoffs, ξεπέρασαν με ευκολία τα εμπόδια του Περιστερίου και Προμηθέα με 2-0 νίκες σε κάθε σειρά, φτάνοντας έτσι στους τελικούς αήττητοι μετά από 26 παιχνίδια πρωταθλήματος.

Στον αντίποδα, οι Πειραιώτες, με ρεκόρ 20-2 (δύο ήττες από τον Παναθηναϊκό 71-78 και 78-72), τερμάτισαν 2η στην κανονική περίοδο. Πανιώνιος και ΑΕΚ Betsson BC δεν αποτέλεσαν ιδιαίτερα εμπόδια (2-0 η κάθε σειρά) στην post season, και έτσι, έκλεισαν ραντεβού με τον Παναθηναϊκό στους τελικούς για τέταρτη διαδοχική χρονιά και 22η συνολικά από τη σεζόν 1992/93, όταν και έγινε επαγγελματικό το πρωτάθλημα.

Όσον αφορά τον «επτάστερο», δίνει το «παρών» για 29η φορά σε 32 post seasons – δεν έγιναν τα playoffs το 2020 ελέω covid – σε τελικούς! Στις 20 από τις 28 προηγούμενες φορές, έφτασε μέχρι την κατάκτηση του πρωταθλήματος, ενώ, αξιοσημείωτο είναι το εκπληκτικό ποσοστό τις τάξεως του 93,75% στην κατάκτηση των τίτλων, όταν είναι εκείνος που έχει το πλεονέκτημα έδρας (15/16 τίτλους)! Η μοναδική φορά που έχασε το πρωτάθλημα ενώ είχε το… πάνω χέρι στη σειρά, ήταν τη σεζόν 1992/93, όταν και ηττήθηκε με 3-1 από τον Ολυμπιακό. Παράλληλα, ο Παναθηναϊκός βρίσκεται σε τελικούς για 22η σερί σεζόν, αφού, τελευταία φορά που έμεινε εκτός ήταν το 2002!

Μια κατάσταση βέβαια που συναντάται πολύ συχνά και μάλιστα με υψηλά ποσοστά στην ιστορία των τελικών. Χαρακτηριστικό είναι πως όσες ομάδες είχαν το πλεονέκτημα έδρας σε αυτές τις 31 σειρές, έφτασαν μέχρι την κατάκτηση του τίτλου σε συνολικά 25 περιπτώσεις, ήτοι, στο 80,6% των περιπτώσεων! Με λίγα λόγια, στη χώρα μας, 8/10 το πρωτάθλημα πηγαίνει στα χέρια εκείνου που έχει το πλεονέκτημα έδρας!

Στην αντίπερα όχθη τώρα, ο Ολυμπιακός θα βρεθεί για 25η φορά σε τελικούς της Stoiximan GBL, διεκδικώντας τον ενδέκατο τίτλο του σε αυτό το διάστημα. Παράλληλα, οι «ερυθρόλευκοι», μπαίνουν σε αυτή τη διαδικασία με μειονέκτημα έδρας για ενδέκατη φορά στην ιστορία τους, έχοντας να επιδείξουν μόλις μία ανατροπή. Εκείνη της σεζόν 1992/93 επί του Παναθηναϊκού (1-3 νίκες). Έκτοτε, δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το μειονέκτημα έδρας σε εννέα διαδοχικές περιπτώσεις, χάνοντας τον τίτλο οκτώ φορές από τον Παναθηναϊκό και μία από την ΑΕΚ.

Στο πλαίσιο του επαγγελματικού πρωταθλήματος, οι δύο «αιώνιοι» τίθενται αντιμέτωποι διαρκώς στα playoffs, σε ένα εν πολλοίς καθιερωμένο ραντεβού του ελληνικού μπάσκετ. Χαρακτηριστικό είναι πως φέτος, οι δύο ομάδες θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους για 26η φορά στην post season, με τις 22 εξ αυτών να είναι στους τελικούς του πρωταθλήματος!

Στις 24 προηγούμενες – δεν υπολογίζεται η σεζόν του 2018/19 στην οποία η πρόκριση κρίθηκε στα χαρτιά – οι «πράσινοι» έχουν νικήσει στις 15 σειρές (62,5%) και ο Ολυμπιακός στις εννέα (37,5%). Μάλιστα, οι 17 από αυτές (70.83%), κατέληξαν στα χέρια της ομάδας που είχε το πλεονέκτημα έδρας.

Σε επίπεδο τελικών, δηλαδή σε 21 σειρές, ο Παναθηναϊκός κατέκτησε τον τίτλο σε 13 περιπτώσεις (61,90%) και ο Ολυμπιακός σε οκτώ (38,1%), με εκείνον που είχε το πλεονέκτημα έδρας να φτάνει ως το τέλος του δρόμου στις 15 τελικές σειρές (71,42%). Από τα έξι πρωταθληματικά break (28,58%), το ένα ανήκει στους Πειραιώτες (1993) και τα πέντε στο «τριφύλλι» (1998, 2009, 2011, 2013, 2017).

Εξίσου σημαντικό είναι το στατιστικό των Game 1, εκεί όπου όποια ομάδα πάρει τη νίκη, δεν κάνει μόνο το πρώτο και καθοριστικό βήμα προς την κούπα, αλλά, παίρνει και τεράστια ψυχολογική ώθηση ενόψει Game 2 για ένα πιθανό break. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, κάτι που μεταφράζεται πλήρως και στους ελληνικούς «εμφύλιους» τελικούς. Και αυτό διότι, ο τίτλος της Stoiximan GBL κατέληξε τελικώς στα χέρια εκείνου που έκανε 1-0 στις 15 από τις 21 σειρές, κάτι που μεταφράζεται στο υψηλό ποσοστό του 71,42%!

Οι έξι φορές που κάποιος «αιώνιος» πήρε το Game 1 αλλά έχασε το πρωτάθλημα ήταν τις χρονιές 1993 (πρωτ. Ολυμπιακός), 1999 (πρωτ. Παναθηναϊκός), 2016 (πρωτ. Ολυμπιακός), 2017 (πρωτ. Παναθηναϊκός), 2018 (πρωτ. Παναθηναϊκός) και πέρσι, τη σεζόν 2023/24 με τον τίτλο να καταλήγει σε «πράσινα» χέρια.

Τελικοί Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού χωρίς… σασπένς πολύ δύσκολα να υπάρξουν! Εξ’ ου και συναντάμε μόλις 4 «σκούπες» στους 21 τελικούς των δύο «αιωνίων», με έξι σειρές να έχουν κριθεί στα 4 παιχνίδια. Τη μερίδα του λέοντος πάντως, έχουν οι γεμάτοι τελικοί, που οδηγούνται σε Game 5!

Συνολικά, παραπάνω από τους μισούς τελικούς των δύο «μονομάχων» (52,4%) έχουν κριθεί στο τελευταίο ματς, καθώς, 11 σειρές ο τίτλος κρίθηκε στην κόψη του ξυραφιού και σε πέμπτο και τελευταίο τελικό! Σε αυτές τις περιπτώσεις μόλις δύο φορές δεν κατέκτησε το πρωτάθλημα ο γηπεδούχος, με τον Παναθηναϊκό να πανηγυρίζει το τρόπαιο στο ΣΕΦ το 1998 και το 2017 σε Game 5.

Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός έχουν τεθεί αντιμέτωποι συνολικά 99 φορές σε playoffs, με το παιχνίδι της Παρασκευής (30/05) να είναι το 100ό της ιστορίας τους σε post season. Από αυτά τα παιχνίδια, οι «πράσινοι» έχουν επικρατήσει στα 53 και οι «ερυθρόλευκοι» στα 46. Οι εν λόγω αριθμοί σε τελικούς; Το «τριφύλλι» μετρά 47 ροζ φύλλα, ενώ, οι Πειραιώτες 44.

Όπως αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου, οι δύο «αιώνιοι» προέρχονται από το Final Four, θέλοντας να βγάλουν αντίδραση μετά το… κάζο που υπέστησαν στο Άμπου Ντάμπι και να κλείσουν την χρονιά με την κατάκτηση του τροπαίου.

Δεν είναι η πρώτη φορά, που κάποιος, ή, ακόμα και οι δύο, μπαίνουν στους τελικούς της Stoiximan GBL, μετά την παρουσία τους σε Final Four Ευρωλίγκας. Συνολικά, κατά το παρελθόν, άλλες 14 φορές έχουν βρεθεί σε αυτή την κατάσταση, με τον Παναθηναϊκό να εκκινεί τους τελικούς μετά την παρουσία του στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση σε 8 περιπτώσεις και ο Ολυμπιακός σε 10, ενώ, 4 φορές είχαν δώσει το «παρών» αμφότεροι στο Final Four (1995, 2009, 2012, 2024).

Όσον αφορά την ομάδα του Εργκίν Αταμάν, από τις οκτώ φορές που βρέθηκε σε αυτή τη συνθήκη, κατέκτησε πέντε φορές το πρωτάθλημα (62,5%), ενώ, οι «ερυθρόλευκοι», από τις δέκα, έφτασαν στο τρόπαιο στις πέντε εξ αυτών (50%). Παράλληλα, στις κοινές τους παρουσίες σε Final 4, υπάρχει η απόλυτη ισορροπία με 2 κατακτήσεις του ελληνικού πρωταθλήματος, έκαστος.

Αναλυτικά οι σειρές των «αιωνίων»:

1993: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 1-3 (Τελικοί)
1995: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-2 (Τελικοί)
1996: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-2 (Τελικοί)
1998: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 2-3 (Τελικοί)
2001: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-2 (Τελικοί)
2002: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 0-2 (Ημιτελικοί)
2004: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 2-0 (Προημιτελικοί)
2005: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 2-0 (Προημιτελικοί)
2006: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-0 (Τελικοί)
2007: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-2 (Τελικοί)
2008: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-2 (Τελικοί)
2009: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 1-3 (Τελικοί)
2010: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-1 (Τελικοί)
2011: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 1-3 (Τελικοί)
2012: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-2 (Τελικοί)
2013: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 0-3 (Τελικοί)
2014: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-2 (Τελικοί)
2015: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-0 (Τελικοί)
2016: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-1 (Τελικοί)
2017: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 2-3 (Τελικοί)
2018: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-2 (Τελικοί)
2019: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 2-0 (Προημιτελικοί – Στα χαρτιά)
2022: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-0 (Τελικοί)
2023: Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός AKTOR 3-1 (Τελικοί)
2024: Παναθηναϊκός AKTOR – Ολυμπιακός 3-2 (Τελικοί)